Krosno - Mały Kraków

fot. Wikipedia (Krzysztof Burek, CC BY-SA 3.0), Krosno

Krosno to miasto w województwie podkarpackim, przy ujściu Lubatówki do Wisłoka, w Beskidzie Niskim. Miejscowość nazywana jest „parva Cracovia”, czyli mały Kraków. Powodem jest krośnieński rynek, który przypomina Krakowską Starówkę.

Krosno słynie głównie właśnie z Rynku, pochodzącego prawdopodobnie z połowy XIV wieku. Pierwotnie otoczony był drewnianymi budynkami, które z czasem zaczęto zastąpione zostały murowanymi. W XV wieku pojawiła się trwała zabudowa i z tego okresu pochodzi najstarsza zachowana kamienica wójtowska oraz piwnice kamienic, w których składowano wino. Obecnie Rynek jest otoczony kamienicami z różnych okresów. Najstarsze z nich znajdują się w południowo-wschodniej części Rynku.

Miasto jest także największym w Polsce ośrodkiem wyrobu szkła gospodarczego i artystycznego. Z tego też powodu nazywane jest „szklanym zagłębiem”. W mieście i okolicy funkcjonuje kilkadziesiąt firm związanych z produkcją i zdobieniem szkła, a krośnieńskie wyroby cieszą się dużą popularnością w kraju i na świecie. Ma tu również miejsce międzynarodowe Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna” - cykliczne wydarzenie artystyczne w formie konkursu skierowanego do profesjonalnych twórców z całego świata. Inna ciekawą atrakcją są coroczne Górskie Zawody Balonowe, w których bierze udział kilkadziesiąt załóg balonowych z kilkunastu krajów. Wydarzeniu towarzyszą liczne koncerty, występy i konkursy. Renomą cieszą się również Krośnieńskie Spotkania Teatralne oraz imprezy plenerowe, m.in. Jarmark Krośnieński czy Karpackie Klimaty.
W Krośnie znajduje się również wiele ciekawych zabytków, takich jak kościół Farny Św. Trójcy, kościół franciszkanów oraz późnobarokowy Kościół i Klasztor oo. Kapucynów.

Pierwsza wzmianka o Krośnie pochodzi z 1282 roku. W połowie XIV w. Krosno otrzymało prawa miejskie na prawie magdeburskim. W 1367 król Kazimierz Wielki nadał mu tytuł królewskiego wolnego miasta oraz własny herb. Wzniesiono też wtedy fortyfikacje miejskie. Na przełomie XV–XVI w. Krosno stało się ważnym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. W 1655 r. Krosno zostało złupione i znacznie zniszczone przez Szwedów. Z kolei w 1657 r. odparło najazd wojsk siedmiogrodzkich księcia Rakoczego. Podczas wojny północnej, w latach 1702–1709, ziemia krośnieńska znów stała się terenem zmagań pomiędzy wojskami szwedzkimi, a armią saską. Sytuacja gospodarcza i społeczna zaczęła zmieniać się dopiero od połowy XIX w. na co wpłynęło korzystnie zniesienie pańszczyzny. Ponowny rozwój Krosna związany był z odkryciem i eksploatacją złóż ropy naftowej. W wyniku II wojny światowej Krosno poniosło ogromne straty. Okupanci zniszczyli większość zakładów przemysłowych, wywożąc cenne urządzenia i burząc budynki.

Warto zobaczyć:

• Rynek
• Kościół Farny św. Trójcy
• Kościół franciszkanów
• Kościół i Klasztor oo. Kapucynów