Trzcińsko-Zdrój - kurort pojezierza
Kamil
Pokaż Pomorze Zachodnie na większej mapie |
Trzcińsko-Zdrój jest miastem i jednocześnie siedzibą gminy o tej samej nazwie. Miejscowość położona jest w południowej części powiatu gryfińskiego. Osadnictwo na tych terenach istniało już zapewne w odległych epokach przed Chrystusem. We wczesnym średniowieczu osiedlili się tu Słowianie, a jednym z czynników lokujących osadę była bliskość rzek – Rurzyca i Tywa – oraz jeziora – Trzygłowskie, inaczej zwane Miejskim.
Osada leżała na szlaku handlowym, który prowadził z Wielkopolski przez przez Poznań, Santok aż do ziem wieleckich – tereny położone między rzeką Odrą i Łabą – i dalej nad Bałtyk. Takie lokowanie osady przyniosło szybki wzrost gospodarczy. Zaczęła pojawiać się zwarta i bardziej umocniona zabudowa.
Rozwój Trzcińska-Zdroju nabrał jeszcze większego rozpędu, gdy pojawiła się na tych terenach wiara chrześcijańska. Na przełomie 1123 i 1124 roku utworzono diecezję lubuską.
Kościół z XIII wieku.
W kolejnych stuleciach zaczęły się także pojawiać pierwsze zakony – żeński zakon sióstr cysterek i Ubodzy Rycerze Chrystusa z niedalekiej komandorii w Rurce. Biskup wydał nawet pozwolenie na zbieranie dziesięciny z okolicznych ziem – rodzaj podatku na rzecz kościoła.
Pewny przełom w dziejach osady nastąpił w drugiej połowie XIII wieku. Margrabiowie z Brandenburgii zagarnęli wówczas ziemie na wschód od Odry tworząc Nowa Marchię i jednocześnie odcinając księstwo zachodniopomorskie od Polski. Niedługo po tym margrabiowie wydali dokument, na mocy którego Trzcińsko-Zdrój zyskało prawa miejskie, własny herb, prawo do wyboru wójtów, prawo do budowy domów i prowadzenia targów. Ówczesna nazwa miasta brzmiała wówczas – Schowenfliet.
Mury miejskie z XIV wieku.
Rangę miasta podkreśliły obwarowania miejskie, które powstały w XIV wieku. Mury z kamienia miały szerokość metra i wznosiły się na wysokości około 6 metrów. Mury były dodatkowo osłaniane prze pierścień fosy i wałów ziemnych.
Na około pół wieku miasto przeszło na własność zakonu krzyżackiego. Z okresem ich panowania – 1402-1454 – wiążą się poważne zniszczenia miasta. Przyczyniły się do tego przemarsze taborów husyckich, które zawsze pozostawiały po sobie zgliszcza.
Brama Chojeńska.
Dopiero w XVIII wieku miasto zaczęło wracać do łask. Pod koniec kolejnego stulecia miejscowość dostała swoje nowe życie. Przyczynił się do tego miejscowy lekarz. Odkrycie pokładów borowiny dał szybki wzrost zainteresowania lecznictwem naturalnym, a dzięki wybudowaniu zakładu leczniczego w 1898 roku, z dawnego ośrodka handlowego, miasto przekształciło się w kurort uzdrowiskowy.
Znów o Trzcińsku-Zdroju było głośno nie tylko w Prusach. Ilość kuracjuszy przekraczała najśmielsze oczekiwania. Dobra passa miasta trwała do zakończenia drugiej wojny światowej.
Trzcińsko-Zdrój stało się na powrót polskim miastem. Rozlokowanie radzieckich wojsk lotniczych w pobliskiej Chojnie, a także budowa nowego lotniska, zadecydowały o przeniesieniu całej aparatury leczniczej do Połczyna-Zdroju – około 130 kilometrów na północny-wschód.
Obecnie Trzcińsko-Zdrój nie ma już statusu uzdrowiska, pozostała jednak dawna nazwa miejscowości. Doskonałe położenie, bliskość pięknych jezior i ciekawych rzek sprawia, że narodził się turystyczny potencjał miejscowości. Wystarczy tylko spojrzeć na mapę, by przekonać się, że turysta nie będzie miał powodów do narzekania. Okolice Trzcińska-Zdroju wchodzą w skład Pojezierza Myśliborskiego – pięknej i wciąż nieodkrytej krainy polodowcowej. Śmiało może ono konkurować z bardziej popularnymi Mazurami. Obok pięknej, nieskażonej i zaskakującej przyrody będziecie mieli okazję zwiedzić miasto o bogatej historii z wieloma jeszcze zabytkami rodem z epoki średniowiecza.
Jednym z najcenniejszych zabytków w Trzcińsku-Zdroju jest ratusz – prawdziwa perła średniowiecznej architektury. Ulokowano go w centralnym punkcie miasta, w południowej części czworobocznego rynku. Po raz pierwszy wzmiankowano go w 1409 roku. Początkowo pełnił rolę domu kupieckiego. To wyraźne świadectwo kupieckiej przeszłości miasta. Budynek rozplanowano na rzucie prostokąta i już pod koniec XIV wieku zaadaptowano na siedzibę władz miejskich. Część wschodnia nadal pełniła jednak funkcję handlową.
Trzcińsko-Zdrój. Zabudowa miasta.
Obecnie nadal znajduje się tu siedziba władz, a cały budynek jest niewątpliwą ozdobą rynku i całego miasta. Szczególną uwagę należy zwrócić na piękne, ozdobne maswerki w szczytach. Wnętrza natomiast mają typowe założenie siatkowo-krzyżowego sklepiania, które jednoznacznie kojarzy się ze stylem gotyckim – obowiązującym w okresie budowy.
Do dzisiejszego dnia zachowały się także mury miejskie, które okalają niemal całe miasto. W XIX wieku rozebrano jedynie wały ziemne i zasypano fosę. Pozostały jednak inne budowle o typowo obronnym założeniu. Zalicza się do nich 25 baszt łubinowych rozlokowanych w ciągu murów. Bardziej okazałe są jednak – Baszta Prochowa z XV wieku oraz Baszta Bociania, którą wybudowano w tym samym okresie. Pierwsza z nich to cylindryczna budowla o kamiennym przyziemiu i ceglanej nadbudowie, a otwory strzelnicze w oczywisty sposób świadczą o jej pierwotnym przeznaczeniu. Baszta Bociania swoją nazwę wzięła od bocianiego gniazda, które istnieje tu od XIX wieku – pełniła tą samą funkcję co pozostałe baszty.
Trzcińsko-Zdrój. Ratusz z XIII wieku.
Miasto otoczone murami potrzebowało sprawnej i potężnej bramy wjazdowej. W Trzcińsku-Zdroju zachowały się dwie z nich. Brama Myśliborska o wysokości ponad 20 metrów była niegdyś najważniejszą i najsilniejszą budowlą obronną miasta. Drugą, nieco mniejszą bramą – 18 metrów wysokości – jest Brama Chojeńska. Trzecia z bram – Strzeszowska – nie zachowała się do czasów współczesnych, Z niewyjaśnionych przyczyn rozebrano ją około 1870 roku. Budowla miała wysokość ponad 23 metrów.
Trzcińsko-Zdrój zasłynęło w epoce średniowiecza również jako ośrodek religijny. Dziś zabytkiem jasno mówiącym o minionej epoce jest kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, wybudowany w latach 1260-1280. Należy on do najstarszych zabytków architektury wczesnogotyckiej Pomorza Zachodniego. Wzniesiono go z równo ciosanej kostki granitowej. Początkowo była to niewielka budowla, jednak już pół wieku później dokonano znacznej rozbudowy świątyni – zachował się jeszcze dokument z 1332 roku. Podobnie jak całe miasto, kościół znacznie ucierpiał w czasie licznych wojen. W końcu XIX stulecia przeprowadzono znaczną rozbudowę i renowację kościoła. W 2005 roku na 725 rocznicę nadania praw miejskich świątynia otrzymała oświetlenie wieży. Teraz architekturę trójnawowej budowli można podziwiać nie tylko w dzień, ale również nocą. My osobiście polecamy wykorzystać obie pory dnia.
Jezioro Trzygłowskie, Miejskie.
Turysta spragniony wypoczynku nad woda będzie miał tu doskonałe warunki. Jezioro Trzygłowskie to typowo rynnowy zbiornik pochodzenia lodowcowego. Jego rynna składa się jakby z dwóch części. Pierwsza z nich rozciągnięta jest na osi północ-południe, druga jest natomiast prostopadła do niej. Znacznie poprawia to warunki uprawiania sportów wodnych, które wykorzystują siłę wiatru. W ten sposób zawsze będzie on wiał z odpowiedniego dla Was kierunku. Powierzchnia jeziora dochodzi do 45 hektarów. W najbliższej okolicy znajduje się jeszcze kilka innych jezior. Nie można również zapomnieć o dwóch rzekach – Rurzycy i Tywie – doskonale będą nadawały się na spływy kajakowe i wędkarską przygodę.
W Trzcińsku-Zdroju swój początek ma zielony szlak turystyczny, który prowadzi do Bań. Jego długość to ponad 24 kilometry, a na jego trasie znajdują się, między innymi zamek w Swobnicy, Piaskowo i poszczególne jeziora ziemi bańskiej.