Kwidzyn. Zamek krzyżacki
Kwidzyński zamek jest trzecią budowlą tego typu wzniesioną między Wisłą a Liwą. To także jedyna z tych warowni, która przetrwała do dzisiaj.
Około roku 1284 utworzono kapitułę diecezji pomezańskiej, a Kwidzyn stał się jej stolicą. Tym samym, istniejący zamek okazał się niewystarczający. W następnym roku rozpoczęła się budowa nowej twierdzy, która trwała 65 lat.
Po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku, do Kwidzyna wkroczył król Jagiełło i zajął tutejszy zamek. Następnym zwrotem w historii twierdzy była wojna trzynastoletnia. Kończący ją drugi pokój toruński, oddawał zamek w posiadanie Zakonu, ale pod polską jurysdykcją biskupią, gdyż na biskupim tronie zasiadał Polak, Wincenty Kiełbasa. Później diecezja pomezańska przyjęła luteranizm i do 1551r. zamek pełnił funkcję siedziby kapituły protestanckiej.
Po pierwszym rozbiorze Polski, Kwidzyn stał się stolicą Prus Zachodnich. Zamek został w tym czasie przebudowany – rozebrano skrzydło południowo-zachodnie oraz część południowo-wschodniego; zniszczono krużganki, a wnętrza zostały zaadaptowane na potrzeby sądów, więzienie, urzędy i szkoły. Dopiero król pruski, Fryderyk Wilhelm położył kres dewastacji zamku i od połowy XIX wieku zarządził jego odbudowę. To za sprawą tego władcy przywrócono mu gotycki wygląd i odbudowano krużganki.
Ewenementem wśród tego typu budowli jest sposób ulokowania gdaniska – wychodka. Poza tym, że prawdopodobnie jest to jedna z największych latryn na świecie, to prowadzi do niej niespotykanie długi ganek (ponad 50 metrów), wsparty na charakterystycznych arkadach.
W okresie międzywojennym na zamku funkcjonowało muzeum. Natomiast przed wybuchem II wojny światowej, w warowni mieściła się szkoła Hitlerjugend. Dzisiaj budowla jest filią Muzeum Zamkowego w Malborku. Znajduje się tu m.in. galeria malarstwa, rzeźby i ceramiki oraz tematyczne wystawy. Dodatkowo w zbiorach muzeum znajdują się armaty, działa oraz średniowieczne narzędzia kar i tortur.
Największą część zamku stanowi konkatedra św. Jana Ewangelisty z połowy XIV wieku. Razem z częścią obronną, budowle tworzą kompleks katedralno–zamkowy. Gotycka świątynia mierzy 86 metrów długości. Do dziś zachowała się mozaika pochodząca z 1380 roku, przedstawiająca męczeństwo św. Jana Ewangelisty. Dodatkowo znajdziemy tu pokaźny zbiór gotyckich malowideł ściennych z przełomu XIV i XV wieku.
W 2007 roku, w murach konkatedry znaleziono groby wielkich mistrzów krzyżackich. To jedyne takie odkrycie w historii! Analizy i badania szczątków ciał i trumien pozwoliła na potwierdzenie tożsamości wszystkich szkieletów – Wernera von Orselna, Ludolfa König von Wattzau oraz Henryka von Plauena.